გაიღვიძე, ადგომის დროა

Facebook
Twitter
LinkedIn
„მთელი სიბრძნის ცხრა მეათედი მდგომარეობს დროის გონივრულ გამოყენებაში.“  – თეოდორ რუზველტი

 

დროის სწორად გამოყენებას კი მისი კონტროლი სჭირდება. კაცობრიობა ჯერ კიდევ უძველესს ხანებში მიხვდა ამას და შექმნა საათი. კაცობრიობის ისტორიაში პირველი „მზის საათი“ გახლავთ, ის წარმოადგენდა ასტრონომიულ ხელსაწყოს, რომლითაც დრო იზომება მზის პოზიციის მიხედვით. პირველი აღწერა „მზის საათისა“ უძველეს ეგვიპტეში გხვდება, ის განეკუთვნება ეგვიპტის ფარაონის – სეტი I-ის საფლავზე გაკეთებულ წარწერას, რომელიც ძვ.წ.აღ-ით 1306-1290 წლებით თარიღდება.

 

კლეპსიდრა (წყლის საათი) მზის საათთან ერთად, ჩვ. წ. აღ-მდე მე-2 ათასწლეულში ძველ ინდოეთში, ჩინეთში, ეგვიპტესა და საბერძნეთში წყლის საათს იყენებდნენ, რომელიც დროს დღისითაც და ღამითაც უჩვენებდა. უმარტივესი წყლის საათი წარმოადგენდა დასკალურ ჭურჭელს, რომელიც დროის ერთეულებად იყო დაყოფილი. ჭურჭელში წყალი რეზერვუარიდან წვეთ-წვეთად ჩადიოდა. რეზერვუარში წყლის წნევის მუდმივობა წყლის დონის თანაბარ მომატებას უზრუნველყოფდა, რითაც განისაზღვრებოდა დრო სკალაზე.

 

რაც შეეხება დღევანდელობას, არაერთი ტიპის საათს შეხვდებით, ისინი არა მხოლოდ დროის გასაგებად გამოიყენება, არამედ სტილისა და ინტერიერის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენენ.

 

საათებს არაერთი ფუნქციონალი დაემატა და მართალია კლასიკა არც დღეს კარგავს პოპულარულობას, მაგრამ დღითიდღე იზრდება ისეთ მოდელებზე მოთხოვნა, რომლებსაც კომბინირებული ფუნქციონალი აქვს: ნათება, ტელეფონის დამტენი, დინამიკი და ა.შ. მაგრამ საათის ერთ-ერთ ძირითად დამატებით ფუნქციას მაინც მაღვიძარა წარმოადგენს. „გაიღვიძე, ადგომის დროა!“ ჩვენი ცხოვრების განუყოფელი ნაწილია. ისე კი საინტერესოა საათის გამოგონებამდე როგორ იღვიძებდნენ ადამიანები. მოდით მცირე ექსკურსია მოვაწყოთ.

 

მაღვიძარა

ზემოთ უკვე ვახსენეთ კლეპსიდრა, ის არა მხოლოდ საათის ფუნქციას ასრულებდა, არამედ მაღვიძარას მოვალეობასაც ითავსებდა. არსებობდა ისეთი ტიპის კრეპსიდრა, სადაც გაერთიანებული იყო ორი ტიპის ჭურჭელი: წყლითა და ჰაერით სავსე. წყალი ერთი ჭურჭლიდან მეორეში გადადიოდა, ეს კი იწვევდა ჰაერის მილში გადევნას, რაც სტვენის ხმას წარმოშობდა. აი ასეთი თავისებური ტაიმერი არსებობდა.

სოფლებში მაღვიძარას ფუნქციას მამალი ასრულებდა, ხალხი მის ყივილზე იღვიძებდა და იწყებდა საქმეს. იქამდე კი სანამ ქალაქებში ქარხნები გაჩნდებოდა, ადამიანებს ნორმირებული სამუშაო გრაფიკი არ ჰქონდათ, მათ ამა თუ იმ საქმის შესასრულებლად ეძლეოდათ რამდენიმე დღე და მთავარი იყო ამ პერიოდში მოესწროთ იგი. ხოლო, როცა გაჩნდა ფაბრიკები, საჭირო გახდა სამსახურში გარკვეულ დროს მისვლა და წამოსვლა, ამან კი დღის წესრიგში დააყენა დროულად გაღვიძების საკითხი, რამაც ახალი პროფესიის „დამკაკუნებლის“ წარმოშობა განავითარა. 1970-იან წლებამდე, ბრიტანეთის არაერთ დასახლებაში, მრავალი დასაქმებული პიროვნება იღვიძებდა საძინებლის ფანჯარაზე კაკუნის ხმით.  ამ, უთუოდ საჭირო, პროფესიის წარმომადგენლები პირველად დაახლოებით 1861 წელს გამოჩნდნენ ინგლისსა და ირლანდიაში, ისინი ღამე ფხიზლობდნენ, დილას მოსახლეობას აღვიძებდნენ, სამაგიეროდ კი მთელი დღის მანძილზე ეძინათ.

 

კიდევ ერთი საინტერესო ნაირსახეობა მაღვიძარასა გახლდათ სანთელი ლურსმნით. გათვლილი ჰქონდათ სანთლის გარკვეულ დონეზე ჩაწვას რა დრო სჭირდება, შესაბამისად საჭირო დროის მონაკვეთის ბოლოს ამაგრებდნენ ლურსმნებს, სანთელი რომ ჩაიწვებოდა, ლურსმანი ვარდებოდა და ხმაურობდა, ეს ხმაური კი ადამიანებს გაღვიძებაში ეხმარებოდა.

 

დროის კონტროლი მისი სწორად გამოყენების საწინდარია, მით უფრო ისე ჩქარ და გადატვირთულ დროში, რომელშიც ჩვენ ვცხოვრობთ. ყველა წუთი მნიშვნელოვანია, რათა ადამიანმა არა მხოლოდ საქმის კეთება მოასწრო, არამედ ისე დაგეგმო დღე, რომ ყველაფერი დრო ყველაფერზე გეყოს, მათ შორის საკუთარ თავზე ზრუნვასა და დასვენებაში. დროის სწორი მენეჯმენტი გამორჩეულად მნიშვნელოვანი ასპექტია ჩვენს ცხოვრებაში, ამ კარგ საქმეში კი პარტნიორობას საათი გვიწევს. სწორად შერჩეული საათი კი, რომელიც სრულად უპასუხებს შენს პრეფერენციებს, დღის დაგეგმვას და ამ გეგმის მიყოლას უფრო მარტივსა და კომფორტულს გახდის.

მსგავსი ბლოგები